به نقل از «دانا»

ضرورت سواد رسانه‌ای برای آگاهی از حقوق شهروندی

تاریخ انتشار: ۱۰ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۱۱۳۹۴۰

سواد رسانه‌ای نیازمند آن است که از طریق فرهنگ‌سازی عمومی به یک مطالبه جدی برای شهروندان جامعه تبدیل شود و به صورت یک جنبش پرانرژی دنبال شود.

به گزارش خبرنگار اجتماعی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ رخدادها و بحران‌هایی همچون اعتراضات و تجمعات اخیر درپی فوت مهسا امینی دختر کرد ۲۲ساله سبب بروز شایعات فراوان و مانورهای رسانه‌های معاند خارج نشین شد و همین امر بار دیگر نشان داد که زمان زیادی برای ترویج نهضت سواد رسانه‌ای در کشور نداریم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اگر روزی برسد که سواد رسانه‌ای شهروندان همچون نهضت سواد آموزش فراگیر شده و آموزش داده شود؛ آنگاه شاهد حضور قدرتمندانه شهروند خواهیم بود که علاوه بر توانایی تشخیص اخبار کذب می‌توانند به منزله سربازانی آموزش دیده به شمار روند که در جنگ نرم دست بالا را دارند.

در واقع سواد رسانه‌ای یعنی مخاطب در برابر رسانه منفعل نباشد، هوشمندانه و فعالانه در برابر محتوای رسانه عمل کند. بنابراین در سواد رسانه‌ای تاکید می‌شود پذیرش بدون اندیشه نداشته باشیم. یعنی قرار نیست هر چیزی را که هر رسانه می‌گوید، بپذیریم.

مخاطب دارای سواد رسانه‌ای می‌تواند زندگی‌ای را که رسانه‌ها بر افکار و زندگی او اعمال می‌کنند، تشخیص دهد و بداند رسانه‌ها قادرند آن چنان نامحسوس و به طور تدریجی سبک زندگی خانواده‌ها را به کلی تغییر دهند، که حتی خود افراد نیز متوجه نباشند.

شخصی که دارای سواد بهره‌گیری از رسانه‌هاست، در نحوه‌ استفاده از رسانه‌ها به برنامه‌ریزی شخصی می‌پردازد و به اهمیت این برنامه‌ریزی واقف است. بدین معنا که توجه بیشتری به انتخاب و تماشای انواع مختلف برنامه‌ها داشته، به صورت مشخصی به استفاده از تلویزیون، رایانه، بازی‌های الکترونیکی، فیلم‌ها و دیگر رسانه‌ها پرداخته و میزان مصرف را کاهش می‌دهد. به عبارت دیگر، خود را ملزم می‌کند در استفاده از رسانه، جیره‌ مصرف داشته باشد.

چنین فردی در گام بعد به جنبه‌های نامحسوس‌تر رسانه‌ها توجه می‌کند و به پرسش‌ها و موضوعات عمیقی مانند چه کسی پیام‌های رسانه‌ای را می‌سازد؟ با چه اهدافی فرستادن پیام دنبال می‌شود؟ چه کسی از ارسال پیام سود می‌برد و چه کسی ضرر می‌کند؟ و. .. می‌پردازد. به بیان دیگر، در این مرحله با توجه به ویژگی‌های پیام دهنده، به گزینش پیام‌ها پرداخته و برخی از پیام‌های مطلوب را برگزیده و بقیه‌ی پیام‌ها را نادیده می‌گیرد.

سپس با کمک برخی مهارت‌های لازم برای تماشای انتقادی به تجزیه و تحلیل و پرسش درباره‌ی چارچوب ساخت پیام و جنبه‌های جا افتاده در آن می‌پردازد. آن‌چه در این مرحله اهمیت دارد، شناخت حقایق و جنبه‌هایی از پیام است که حذف شده است. در این مرحله همچنین به نقد پیام‌های رسانه‌ای پرداخته می‌شود.

سواد رسانه‌ای همانند فیلتری عمل می‌کند

در نهایت می‌توان گفت مخاطب با داشتن سواد رسانه‌ای در مواجهه با پیام‌های مختلف از رسانه‌ها و برای دریافت معنای حقیقی آنها، دو مرحله‌ی گزینش‌گری و پردازش‌گری را باید پشت سر بگذارد. بدین ترتیب، سواد رسانه‌ای همانند فیلتری عمل خواهد کرد تا جهان متراکم از پیام، از لایه‌های فیلتر سواد رسانه‌ای عبور کرده و شکل مواجهه با پیام معنادار شود.

هدف از سواد رسانه‌ای آماده سازی مخاطب است

فراموش نکنیم هدف از سواد رسانه‌ای حمایت‌گری نیست بلکه هدف از سواد رسانه‌ای آماده سازی و تدارک‌گری است، تا مخاطبان با قوه تشخیص خود به معنایابی و معناسازی از پیام‌ها دست یابند. روح حاکم بر سواد رسانه‌ای تفکر انتقادی و حفظ استقلال فکری و اجتناب از مواجهه انفعالی با پیام‌های رسانه‌ای است.

شخصی که دارای سواد رسانه‌ای است ماهیت نقش‌ها و عملکردهای رسانه‌ها و تامین کنندگان اطلاعات در جامعه را درک می‌کند. شهروندان با سواد رسانه‌ای می‌توانند بررسی کنند چه کسانی نماینده رسانه و تامین کنندگان اطلاعات هستند و چه کسانی نیستند و چگونه خود ارایه می کنند و این ارائه چه معنایی دربردارد و کدام رسانه و تامین کننده اطلاعات نقطه نظرهای خاصی را ترویج می‌کنند.

لاجرم با توجه به زندگی رسانه‌ای، کیفیت اطلاعات دریافتی، بر انتخاب‌های ما و پیامدهای آن اثر می‌گذارد. بنابراین باید بدنبال راهبردهای ملی سواد آموزی رسانه‌ای باشیم و استفاده نقادانه، مسئولانه و اخلاقی از پیام‌های رسانه‌ای را در میان شهروندان تشویق و ترویج کرد. برنامه سواد رسانه‌ای، توانایی لازم برای تعامل با بسترهای اطلاعاتی و رسانه‌ای، به منظور ایجاد ارتباط هدفمند و مبتنی بر نیاز اطلاعاتی برای شهروندان را فراهم می‌کند و آنان را به تحقیق و جستجو و عدم تسلیم و انفعال در برابر پیام‌ها ترغیب می‌کند.

ضرورت سواد رسانه‌ای برای‌ تمامی شهروندان

سواد رسانه‌ای برای تمامی شهروندان مورد نیاز است و نقش مهمی برای نسل‌های جوان‌تر، هم به عنوان شهروند و هم به عنوان مشارکت کننده در اجتماع بازی می‌کند. عامل اساسی در فهمیدن اینکه جامعه‌ای سواد رسانه‌ای قابل قبولی دارد، توجه به آموزش سواد رسانه‌ای آن جامعه است. سواد رسانه‌ای نیازمند آن است که از طریق فرهنگ‌سازی عمومی به یک مطالبه جدی برای شهروندان جامعه تبدیل شود و به صورت یک جنبش پرانرژی دنبال شود.

بیشتر بخوانید:

نبودسواد رسانه‌ای مهمترین عامل تشدید اغتشاشات اخیر در کشور

 

منبع: دانا

کلیدواژه: پیام های رسانه ای سواد رسانه ای رسانه ها پیام ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۱۱۳۹۴۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ضرورت توجه شاعران به ایثارگران تاریخ ایران

به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز یزد، معاون فرهنگی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی یزد گفت: شاعران باید قرائت جدیدی در مورد اشعار و زمان حال داشته باشند و بتوانند مسائل روز را نیز به اشعار خود منتقل کنند.

دشتی بیان داشت: همانند شاهنامه که در آن از رستم نام برده شده است، در زمان حال رستم‌های زیادی در کشور وجود دارند که برای میهن اسلامی ایران جان فشانی کرده اند.

وی اظهار داشت: در  اردیبهشت  ماه  و در سالگرد شهادت استاد مطهری و روز معلم، گردهمایی شاعران معلم در یزد برگزار می‌شود.